Ons volgende experiment: Zelf Frikandel maken (update)

Ik schrijf 'Frikandel' maar ben mij er van bewust dat er al jaren een etymologisch oorlog bestaat over de schrijfwijze.

Want is het nou frikadel, fricandel of frikandel? Of misschien toch 'curryworst' (Vlaanderen) of wellicht 'Lange Hamburger' (Belgisch-Limburgse streken)? Hoe dan ook, er is geen Nederlander die niet weet wat je met een frikandel bedoeld. Die lange vleesworst zonder velletje. Die dus.

Overigens denken wij altijd dat een frikandel iets typisch Nederlands is. Maar ook in de Indonesische keuken kent men de frikandel/ frikadel. En die lijkt, afhankelijk van het receptuur en de bereidingswijze, qua uiterlijk erg op 'onze' frikandel. Volgens de geschiedenis zou de frikandel in 1954 door een Nederlander (Gerrit de Vries) zijn bedacht.

Er bestaat een hele geschiedenis omheen waarom zijn gehaktbal uiteindelijk de vorm van een lange vleesworst kreeg. Maar we zouden ons af kunnen vragen of hij het idee niet gewoon heeft gepikt uit het toenmalige Nederlands-Indië. Of toch andersom?

Ook in Thailand kent men zoiets als een frikandel, en ook die lijkt als twee druppels water op de Hollandse variant. U merkt het verschil pas als uw mond in vuur en vlam staat door de zeer pittige ingrediënten.

Het is niet heel gemakkelijk de juiste receptuur voor Frikandellen te achterhalen. Niet in de laatste plaats omdat er de wildste verhalen de ronde doen over het vlees dat in Frikandellen gaan. Zo zou er allerhande orgaan- en afvalvlees, tot ogen en hersenen aan toe, in de frikandel gaan. Ik kan u geruststellen. Het is absolute klinkklare onzin!

In het verleden ging er voornamelijk, buiten de andere ingrediënten (w.o. 40% paneermeel) en kruiden, kalfsvlees in de frikandel. Maar dat is relatief kostbaar. Dus verzon men in de loop der jaren Frikandellen met andere vleessoorten om de frikandel voor iedereen betaalbaar te maken.

Hierdoor is de moderne frikandel ontstaan die voor het grootste gedeelte uit separatorvlees bestaat. En nee dat is geen afvalvlees zoals men wel eens wil beweren. Het is restvlees dat achter is gebleven op de botten en karkassen van dieren die uitgebeend zijn. Prima vlees dat NIET als afval- of orgaanvlees betiteld mag worden.

Omdat de frikandel in de loop der jaren nogal 'gemoderniseerd' is, is het dus de vraag welke receptuur ik ga aanhouden. De 'originele', voor zover deze al origineel is, van kalfsvlees, of toch van een mengsel van kip (40%), varken (25%) en soms wat paardenvlees (5%) dat men tegenwoordig gebruikt in de moderne variant? Of gebruik ik toch rundvlees zoals veel recepturen die u kunt vinden op internet voorschrijven?

Voor een deel heb ik het al uitgedokterd. In ieder geval voor wat betreft de kruiden en de overige toevoegingen. Ik ga niet de Indische noch de Thaise variant maken. Dat doe ik misschien nog eens een andere keer als deze lukken. Ik hou het dus op de Hollandse variant.

Ik weet in ieder geval dat de volgende kruiden en ingrediënten in een frikandel gaan:

• Zout (circa 2 theelepels op een kilo mengsel)
• Wat peper naar smaak
• Wat Piment of Allspice
• Wat nootmuskaat
• Zeer fijngehakte ui of uienpoeder
• Paneermeel (circa 30%)
• Eventueel een eitje om de boel wat te binden of
• Circa 150 ml slagroom per kilo vleesdeeg

Het is vervolgens de bedoeling dat deze ingrediënten en het vlees naar keuze in de keukenmachine tot een hele fijne vleesdeeg worden vermalen. Daarna is het zaak er circa 15x3 cm worsten van te draaien. Hoe ik dat laatste ga aanpakken weet ik nog niet maar ik ben erg vindingrijk dus ook dat komt wel goed.

De volgende vraag is wanneer ik dit experiment ga uitvoeren. Morgen in ieder geval niet want mevrouw en dochter Veelkantie vragen mij nu al dagen om weer eens Roti Kipkerrie te maken.

Het spreekt echter voor zichzelf dat ik dit experiment op beeld en in tekst zal vastleggen voor mijn lezers. En laat ik hopen dat onze zelfgemaakte Frikandellen net zo mooi woorden als die prachtige frikandel op de foto. Hetgeen overigens de Thaise variant betreft waarover ik eerder schreef.

Verder verwijs ik u nog naar mijn eerdere snack (namaak) avonturen:

• Speciaaltje (Febo kopie) fabriceren
• Shoarmarol – Eenvoudig te bereiden en heerlijk
• Kaasburger(tjes), snel, eenvoudig en zeer smakelijk
• Test 'verse' snacks van de Jumbo

UPDATE:

Ik heb besloten welk vlees te gebruiken. Vanmiddag hebben we flink wat incourant varkensvlees en kippenvlees ingekocht bij onze huisslager De Worstenmakerij. Bij elkaar ruim twee kilo.

Of ik alles ga gebruiken moet nog blijken want zoals ik boven al aangaf moet het 40% kip en 25% varkensvlees zijn. Zou ik dit aan moeten vullen tot 100% massa met ondermeer paneermeel, kruiden en slagroom dan zou ik uiteindelijk ruim drie kilo vleesdeeg hebben. Dat lijkt me een beetje erg veel. Zeker voor een portie Frikandellen.

Maar als ik vlees over heb dan is dat geen probleem. Daar maken we de week daarop gewoon weer lekkere worsten van!

Vandaag eten we zoals ik al aangaf Roti Kipkerrie, dus vandaag gaan we geen Frikandellen draaien. Het experiment staat dus gepland voor morgen. Ik hoop laat op de avond of de volgende morgen u in geuren en kleuren (foto's en tekst) te kunnen laten zien wat het geworden is.

Zie voor het resultaat van dit experiment:

Frikandellen – The making of (met een rare twist van de avond)

---

Deel dit op Social Media...